I. Đại cương
– Kỹ thuật sinh thiết vú có hỗ trợ thiết bị hút chân không (Vacuum Assisted Breast Biopsy – VABB) là kỹ thuật không cần phẫu thuật giúp điều trị dứt điểm u vú lành tính (bướu sợi tuyến vú, nang vú, áp xe…) và đặc biệt giúp chẩn đoán sớm ung thư vú ngay cả khi tổn thương vú không sờ thấy.
* Ưu nhược điểm
– Ưu điểm:
+ Sử dụng kim to hơn (7-11G) có thể cắt toàn bộ tổn thương trong 1 lần hút.
+ Chọc kim duy nhất 1 lần, sau đó có thể hút liên tục cho đến khi hết tổn thương.
+ Kết quả chẩn đoán giải phẫu bệnh có độ nhạy và độ đặc hiệu lớn hơn so với sinh thiết lõi.
+ Xâm lấn tối thiểu (không sẹo, gây tê tại chỗ, không cần bệnh nhân nằm viện)
+ Tỉ lệ biến chứng thấp (3-5%)
– Nhược điểm:
+ Không tái sử dụng được kim sinh thiết
+ Giá thành cao (8-10.000.000 VNĐ)
II. Chỉ định
– Chẩn đoán:
+ Sinh thiết khối u vú Birads 4,5 và Birads 3 (không có điều kiện theo dõi định kỳ).
+ Khi không có sự phù hợp giữa kết quả giải phẫu bệnh sau sinh thiết lõi và hình ảnh.
+ Tổn thương nhỏ < 5mm
– Điều trị:
+ Các u vú nhỏ không sờ chạm trên lâm sàng, nghi ngờ ác tính trên hình ảnh học, khó tiếp cận được bằng sinh thiết mở hoặc sinh thiết lõi kim.
+ Các u vú lành tính có chỉ định ngoại khoa có kích thước ≤ 3cm: Bướu sợi tuyến, thay đổi sợi bọc tuyến vú, tổn thương dạng tuyến và dạng nang, các nang phức hợp và apxe.
III. Chống chỉ định
– Bệnh toàn thân: suy tim, suy thận, suy hô hấp
– Rối loạn đông máu
– Dị ứng thuốc gây tê
– Viêm nhiễm nông tại chỗ
– Người bệnh lo lắng, không hợp tác
IV. Phương tiện
– Máy siêu âm.
– Bơm 3-5ml, kim tiêm 18G.
– Găng, gạc vô khuẩn,.
– Dung dịch cồn sát khuẩn
– Thuốc gây tê tại chỗ Lignospan standard
– Dao rạch da
– Lọ đựng bệnh phẩm làm giải phẫu tế bào.
– Kim chọc sinh thiết (7-14G) và hệ thống máy hút chân không.
V. Kỹ thuật tiến hành
* Chuẩn bị bệnh nhân
– Xét nghiệm công thức máu, đông máu cơ bản và các xét nghiệm khác.
– Tổng hợp tất cả các kết quả chẩn đoán hình ảnh.
– Giải thích cho bệnh nhân, người nhà bệnh nhân về kỹ thuật và các tai biến có thể xảy ra.
– Ký vào giấy cam đoan làm thủ thuật.
* Thực hiện thủ thuật
– Xác định tổn thương trên siêu âm.
– Xác định vị trí chọc kim, đánh dấu vị trí chọc kim trên da.
– Sát khuẩn vùng chọc kim, trải săng vô khuẩn.
– Gây tê vị trí chọc kim bằng Lignospan standard vị trí dưới da tới sâu, xunh quanh vị trí tổn thương.
– Rạch da vị trí chọc kim đã đánh dấu.
– Chọc kim sinh thiết qua da theo vị trí rạch da.
– Đưa kim sinh thiết vào vị trí sát với bờ sau tổn thương dưới hướng dẫn siêu âm.
– Hướng máng kim sinh thiết về phía tổn thương.
– Tiến hành cắt và hút tổn thương bằng hệ thống máy hút chân không.
– Hút toàn bộ hoặc một phần tổn thương tùy mục đích điều trị hay sinh thiết.
– Kiểm tra sau khi hút tổn thương, trường hợp có máu tụ tiến hành hút máu tụ.
– Rút kim, sát khuẩn vị trí chọc kim.
– Ép cầm máu vị trí chọc hút trong 15 phút.
– Băng ép cầm máu tiếp tục trong 24h.
VI. Biến chứng & xử trí
– Tụ máu: là biến chứng hay gặp nhất, thường mức độ nhẹ. Tiến hành kiểm tra hút khối máu tụ ngay sau khi hút khối u. Băng ép sau can thiệp.
– Phản xạ thần kinh phế vị: khó thở, lo lắng, biểu hiện trào ngược, buồn nôn. Xử trí: dừng thủ thuật, ủ ấm, uống thuốc chống nôn nếu cần thiết.
– Tràn khí khoang màng phổi: hiếm gặp.
Tài liệu tham khảo
* Percutaneous Ultrasound-Guided Vacuum-Assisted Removal versus Surgery for Breast Lesions Showing Imaging-Histology Discordance after Ultrasound-Guided Core-Needle Biopsy –
