I. Đại cương
– Tràn khí dưới da (Subcutaneous Emphysema) là hiện tượng những bong bóng khí tích tụ lại tại mô dưới da mà khi chạm hay sờ nắn vùng da ta nghe được tiếng nổ lép bép. Những bong bóng khi này thường nhỏ, không cố định, ấn vào không đau, mặc dù nguyên nhân gây tràn khí dưới da phần lớn là do chấn thương
– Tràn khí dưới da có thể do đâm thủng các bộ phận của hệ thống hô hấp hoặc tiêu hóa. Đặc biệt là ở vùng ngực và cổ, không khí có thể bị mắc kẹt như là một kết quả của chấn thương đâm xuyên (vết thương do đạn bắn hoặc vết thương dao đâm).
– Nhiễm trùng có thể gây ra khí bị mắc kẹt trong các mô dưới da.
– Bệnh tràn khí dưới da cũng có thể được gây ra bởi các thủ thuật y tế và các biện pháp hỗ trợ gây áp lực trong các phế nang của phổi cao hơn trong các mô bên ngoài. Nguyên nhân phổ biến nhất là tràn khí màng phổi, nó cũng có thể xảy ra tự phát do vỡ các phế nang.
II. Chẩn đoán x-quang
– Hình ảnh bóng khí dạng dải trong tổ chức phần mềm vùng nền cổ, thành ngực hai bên và phía trước.
=> Case lâm sàng 1:
=> Case lâm sàng 2:
– Dấu hiệu lá cây bạch quả “Ginkgo leaf sign”: trường hợp tràn khí dưới da thành ngực phía trước, khí sẽ làm hiển thị rõ các sợi của cơ ngực lớn, có dạng phân nhánh giống như mô hình phân nhánh trong các gân của lá cây bạch quả .
– Tổn thương phối hợp: tuỳ theo nguyên nhân gây bệnh, có thể kết hợp tràn khí màng phổi, tràn khí trung thất.
III. Chẩn đoán siêu âm
– Hình ảnh bóng khí trong tổ chức mô mềm thành ngực, phía ngoài lá thành màng phổi.
=> Case lâm sàng 1:
IV. Phân biệt
* Khí trong vết thương hở
* Mỡ thành ngực
* Thoát vị phổi
Hình ảnh bệnh lý ↵
Tài liệu tham khảo
* Subcutaneous emphysema, a different way to diagnose – Bruno José da Costa Medeiros
* Subcutaneous emphysema and ultrasound sonography – Toshi Kubodera
* Spontaneous Subcutaneous Emphysema of the Head, Neck, and Mediastinum – William R. Steffey, MD, Arnold M. Cohn, MD, Houston
* Subcutaneous Emphysema – Kelsey Kukuruza; Ayham Aboeed
* Labeling Lethal Lucency: Air That Shouldn’t Be There. A Radiological Review of Abnormal Collections of Air – A. J. V. Dias
* Gas in soft tissue: Diagnostic clue in the emergency room – F. Guerra-Gutiérrez, F. Baudraxler, M. Parrón, J. Gomez-Patiño, E. Valbuena, M. Martí de Gracia; Madrid/ES
